Su’en is pedagoog bij KindeRdam, zij volgt de komende twee jaar de opleiding tot Pikler pedagoog en neemt je mee in haar Pikler reis. Dit is opleidingsblok 3: Spel en speelmateriaal.
Klap eens in je handjes, blij blij blij!
Nog voordat baby’s en dreumesen kunnen (mee)zingen, steken ze hun handjes op en doen ze enthousiast mee met de handgebaren van dit liedje. Toen ik op de groep werkte, zong ik graag dit liedje, omdat iedereen -hoe jong de baby ook was- mee kon doen. En in dit derde blok van de Pikler opleiding heb ik geleerd hoe belangrijk die handjes zijn. Die handjes zijn het eerste speelgoed van de baby! Superhandig, je hebt ze altijd bij de hand en je ontdekt altijd iets nieuws aan je handen.
In de leeftijd tussen 3 en 12 maanden ontwikkelt de fijne handmotoriek zich razendsnel: van kneden tot bewegen met beide handen tot iets ergens in doen. Met je handen ontdek je of iets koud of warm aanvoelt, of iets hard of zacht is, het is je gereedschap om de wereld te leren kennen en die handen zijn van jou!
Eigen initiatief in spel
Een belangrijke waarde in de Piklerpedagogie is dat een kind iets doet vanuit eigen interesse en nieuwsgierigheid. Kinderen worden blij van de ontdekkingen die ze zelf doen, zonder inmenging of sturing van volwassenen. Kinderen hebben ideeën waar wij als volwassenen nooit op zouden komen, maar ook niet snappen hoe die ideeën passen in het stukje ontwikkeling waar ze op dat moment mee bezig zijn.
Ik heb thuis best wat speelgoedblokken; van Duplo tot en met houten stapelblokken in diverse maten. Toen mijn kinderen nog klein waren, speelde ik vaak mee door een hoge toren te stapelen met de blokken. Ik herinner me dat als ik ze een blokje aanbood, geen van de drie kinderen meehielp met ‘mijn’ toren te bouwen, de één pakte juist al mijn blokjes om ze te verzamelen, de ander keek me niet eens aan maar had de grootste lol door mijn toren om te gooien en nummer drie gooide de blokjes door mijn huiskamer. Zij hadden duidelijk andere ideeën met blokken dan ik.
Onder de babygym
Dit blok ging over spel en spelmateriaal. Je kunt een grof onderscheid maken in actief en passief speelgoed. Met actief spelmateriaal hoeft een kind weinig te doen; het spelmateriaal vermaakt het kind (denk aan druk op een knop en er komen lichtjes en geluid uit). Passief speelgoed doet uit zichzelf weinig, het kind moet er zelf mee experimenteren.
En daar lag ik dan, onder de babygym. Ik moest als een baby ervaren wat een babygym met mij deed. Dit was duidelijk actief spelmateriaal, allerlei vormen met kleurtjes bewogen in tegengestelde richtingen boven mijn hoofd. Best veel prikkels om dat allemaal te volgen. Ik lag ook klem, de bewegende objecten boven mijn hoofd lokten mij niet uit om te gaan rollen of te bewegen. En na een tijdje vond ik het ook best saai, ik had die bewegende objecten wel genoeg gezien, maar ik kon verder niks uit mezelf doen. Tja dacht ik, zo hebben mijn kinderen er ook onder gelegen, ik had ze liever ander materiaal gegeven waar ze actief zelf mee aan de slag konden.