Su’en is pedagoog bij KindeRdam, zij volgt de komende twee jaar de opleiding tot Pikler pedagoog en neemt je mee in haar Pikler reis. Dit is opleidingsblok 4: Verschoning op de commode.
Verschonen als intiem moment tussen baby en verzorger
Baby’s moeten nu eenmaal verschoond worden, dat weet iedereen. Maar dat je daar drie lesdagen aan kan wijden, dat ontdekte ik bij dit blok: Verschoning op de commode. Het verschonen van de luier is in de Pikler-pedagogiek een belangrijk moment. Verschonen is niet alleen nodig omdat de baby vies is, maar ook omdat de baby en de verzorger juist op dit moment met elkaar in contact staan en bouwen aan hun emotionele band. Verschonen is een intiem moment. Het is niet de bedoeling om het af te raffelen. In de Pikler-pedagogiek is het verschonen geen doel, maar een middel om elkaar beter te leren kennen.
De kippenklauwen-greep
De Pikler-visie laat je anders kijken naar je eigen handelen. Je leert meer te denken vanuit de beleving van het kind. Ik weet nog heel goed dat ik de benen van mijn kinderen bij het verschonen omhoogtrok om de luier zo ver mogelijk op de rug te krijgen. Vanuit mij bezien was dit logisch; ik wilde de mosterdgele rompers zoveel mogelijk vermijden 😉. Op deze manier houd je een baby vast in een zogenaamde kippenklauwen-greep. Bij deze greep gaat de rug van de baby teveel omhoog, waardoor zij/hij geen evenwicht en stabiliteit heeft. De baby wordt teveel verplaatst. Zij/hij hangt eigenlijk gedesoriënteerd in de lucht te bungelen. Vergelijk het maar met het abseilen van de Euromast: dat voelt niet veilig en prettig. Het is beter om de baby zo min mogelijk te verplaatsen. Zorg ervoor dat de rug van de baby zoveel mogelijk ondersteuning krijgt van het matje waarop het ligt. Je kunt met je armen tegen de benen van de baby duwen bij het luier verschonen. Zo verplaats je de rug van de baby zo min mogelijk.
"Wereldvrede begint op de commode"
Dit is een uitspraak van Anna Tardos, de dochter van Emmi Pikler. In deze roerige tijden waar veel oorlogen zijn, doen veel politieke leiders een poging tot vrede. Wereldvrede is voor veel mensen een droom, maar niet altijd even makkelijk te bereiken. Om vrede te kunnen sluiten heb je naast inzicht, reflectie en empathie vooral samenwerkingsvaardigheden voor nodig. Daarmee kun je al heel jong beginnen. De verzorgers in het Piklerinstituut hadden een vaste volgorde van handelingen bij het verschonen en die benoemden ze ook elke keer: “Je linkerschouder omhoog voor de ene mouw van je trui, je rechterschouder omhoog voor de andere mouw, en nu gaat de broek uit". Dit had tot doel dat de baby wist wat er komen ging. Want als je weet wat er komen gaat, dan kun je meedoen. De baby ondergaat de verschoning niet maar kan actief meedoen en zelfs meehelpen. Wanneer je elke keer benoemt wat je doet, zul je zien dat zelfs baby's van een paar maanden oud hun been gaan uitstrekken als je de broek aan wil trekken. Zowel de verzorger als de baby zijn met een taak bezig, dat heet samenwerken!
Haastige spoed is zelden goed
Dit Nederlandse gezegde betekent dat je de kans op fouten vergroot, wanneer je dingen in een te hoog tempo wilt doen. Dat geldt ook voor het verschonen. Wanneer je het verschonen afraffelt en jij jouw taak hebt gedaan, terwijl de baby emotionele aandacht van jou wil, dan zul je zien dat de baby na het luier verschonen gaat huilen of niet wil gaan slapen. Misschien gingen de handeling te snel voor hem/haar of was er te weinig aandacht. Maak van het verschonen een feestje! Heb plezier samen, praat, lach, en ontmoet elkaar!
